مطالعه بهره برداری زمانی از اراضی زراعی زیر کشت مخلوط تاخیری ماشک برگ درشت با تریتیکاله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه لرستان

چکیده

آزمایش مزرعه­ای در خاک رسی لومی با هدف ارزیابی شاخص­های سودمندی کشت مخلوط نسبت به خالص و بهره­برداری از محیط زراعی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به صورت کشت مخلوط تاخیری در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص تریتیکاله (100%) با تراکم 400 بوته در متر مربع، مخلوط تریتیکاله- ماشک برگ درشت با نسبت­های 70:30، 60:40، 50:50، 40:60 و 30:70 و کشت خالص ماشک برگ درشت (100%) با تراکم 150 بوته در متر مربع بودند. در این آزمایش عملکرد علوفه هر یک از دو گیاه و مجموع عملکرد علوفه خشک با برخی از شاخص­های سودمندی از جمله نسبت برابری زمین (جزیی و کل)، نسبت رقابت، کاهش واقعی عملکرد، نسبت برابری زمان- سطح زیر کشت و میانگین آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه خشک هر دو گیاه، به ترکیب­های 30:70 و 70:30 (به ترتیب 122/4 و 035/3 تن در هکتار) تعلق داشت. ولی، در شاخص­های سودمندی، نسبت برابری زمین کل، از 1 بزرگتر و دلیلی بر سودمندی کشت مخلوط نسبت به خالص بود. کاهش واقعی عملکرد در دو گیاه مورد آزمایش متفاوت بود. میانگین نسبت برابری زمان- سطح زیر کشت برای ماشک برگ درشت در تیمار 60-40 (29/1) و برای تریتیکاله در تیمار 70-30 (46/1) بیشترین سودمندی را داشت. بنابراین، علیرغم تولید علوفه مناسب در سایر تیمارهای مورد آزمایش، نتیجه گرفته شد که دو ترکیب بذری (تیمار) 40:60 و 30:70 در شاخص­های سودمندی، تولید علوفه و در نهایت بهره­برداری از محیط، موفق­تر بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying Utilization Time of Lands under Relay Intercropping of Broadleaf Vetch and Triticale

نویسندگان [English]

  • Khosrow Azizi
  • Alireza Daraeimofrad
  • Saeed Heidari
  • Maryam Ahmadifard
چکیده [English]

A field experiment was conducted as the relay intercropping based on randomized complete block design in a clay-loam soil to study the utility indices of intercropping versus sole cropping and exploitation of farming environment at Research Farm of the Faculty of Agriculture, Lorestan University with three replications. Treatments were sole cropping of triticale (100%) with density of 400 plant m-2, broadleaf vetch-triticale mixtures with 70:30, 60:40, 50:50, 40:60 and 30:70 ratios and sole cropping of broadleaf vetch (100%) with density of 150 plant m-2. In this experiment forage yield for each plant and total dry forage yield with some utility indices like land equivalent ratio (LER), competition ration (CR), actual yield loss (AYL), area-time equivalent ratio (ATER) and E (mean of area-time equivalent ratio) were measured. Results showed that the highest dry forage yield of both plants was related to 70:30 and 30:70 of seed mixtures (4.122 and 3.035 t ha-1, respectively), but considering utility indices, total LER was greater than 1 and is the indicator of advantage of intercropping vs sole cropping. AYL was different for both studied crops. The highest utility of E for vetch (1.29) achieved from 60:40 cropping mixture and for triticale (1.46) was related to 70:30 mixture. Thus, in spite of suitable forage production by other treatments, it is concluded that 60:40 and 70:30 mixtures were the best treatments considering utility indices, forage yield and exploitation of natural resources. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Relay intercropping
  • relative advantage
  • broadleaf vetch
  • triticale