تاثیر محلول پاشی آسکوربات و متانول بر مکانیسم‌های دفاعی، عملکرد دانه و روغن سیاه دانه (Nigella sativa L.) در شرایط تنش کم آبیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد کرج

2 دانشگاه شاهرود

چکیده

امروزه کاربرد برگی ترکیبات مختلف به منظور کاهش اثرات منفی تن ش‌های محیطی مطرح شده است که آسکوربات و متانول از جمله آن­هاست. بدین منظور جهت بررسی اثرات ترکیبات یاد شده بر مکانیسم‌های دفاعی و عملکرد دانه و روغن سیاه‌دانه آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح آبیاری (عدم تنش و تنش کم­آبی) و فاکتورهای فرعی شامل سه سطح محلول‌پاشی متانول در غلظت‌های (صفر، 15 و 30 درصد حجمی- حجمی) و ‌آسکوربات در غلظت‌های (صفر، 10 و 20 میلی‌مولار) بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه تحت تاثیر تنش کم­آبی کاهش یافت. با این حال، افزایش غلظت محلول‌پاشی با متانول سبب بهبود این صفت در هر دو شرایط تنش و عدم تنش گردید. متانول در شرایط تنش میزان روغن دانه را به طور قابل توجهی افزایش داد. بیشترین درصد روغن دانه از ترکیب تیماری آبیاری هشت روز و متانول 15 درصد حجمی- حجمی حاصل گردید. بالاترین فعالیت آنزیم سوپراکسید ‌دیسمیوتاز و میزان مالون‌دی‌آلدئید از شرایط تنش کم‌آبیاری حاصل گردید. با محلول‌پاشی ‌آسکوربات آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز افزایش و مقدار پراکسید هیدروژن روند کاهشی را نشان دادند و با کاربرد متانول در شرایط تنش، آنزیم‌ سوپراکسید ‌دیسمیوتاز و میزان مالون‌دی آلدئید و پراکسید هیدروژن کاهش یافتند و این به مفهوم مهار تنش توسط تیمارهای یاد شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Ascorbat and Methanol Foliar Application on Defense Mechanisms, Seed and Oil Yield of Nigella Sativa L. Subjected to Water Deficit Stress

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Baradaran Firouzabadi 1
  • Mehdi Baradaran Firouzabadi 2
  • Mahdieh Parsaeian 2
1
2
چکیده [English]

Nowadays, the foliar application of some substances such as ascorbate and methanol is discussed in order to reduce the negative effects of various stresses. In order to examine the effect of these materials on defense mechanisms and seed and oil yield of Nigella sativa L., a split plot factorial experiment based on randomized complete block design was conducted with three replications at Shahrood University in 2011. The main factor was two irrigation levels (no stress and severe stress) and sub factors were foliar application of methanol in three levels (0, 15 and 30 %V) and ascorbic acid in three levels (0, 10 and 20 mM). The results indicated that seed yield was decreased by water deficit stress significantly. However, the increasing in methanol foliar concentration increased the seed yield in both stress and non-stress conditions. Methanol treatment in stress conditions was improved the amount of seed oil content considerably. The highest seed oil percentage was obtained from 8 days irrigation and 15 volume percentage of methanol. The water deficit stress conditions caused the highest activity of superoxide dismutase enzyme and the amount of malondialdehyde. Foliar application of ascorbic acid increased the content of ascorbate peroxidase and catalase enzymes nevertheless; hydrogen peroxide was decreased by this treatment. This is despite the fact that superoxide dismutase, malondialdehyde and hydrogen peroxide were reduced by methanol leaf application. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nigella sativa L
  • ascorbate
  • methanol
  • water deficit stress
  • antioxidant